Σάββατο 27 Δεκεμβρίου 2014

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΣΕ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΝΟΜΟΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ
ΔΗΜΟΣ ΓΟΡΤΥΝΙΑΣ
                                                                                                          Δημητσάνα 23/12/2014
                                                                                                         Αριθ. Πρωτ.: 17740

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΣΕ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
Προς:
Δήμαρχο Γορτυνίας
κ. Γιάννη Γιαννόπουλο
κ. κ. Δημοτικούς Συμβούλους
Προέδρους - Εκπροσώπους Τοπικών Κοινοτήτων Γορτυνίας

Καλείστε σε ειδική συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Γορτυνίας στην Δημητσάνα, στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου, την Δευτέρα 29 του μηνός Δεκεμβρίου έτους 2014 και ώρα 17:00 για συζήτηση και λήψη απόφασης με μόνο

ΘΕΜΑ ΗΜΕΡΗΣΙΑΣ ΔΙΑΤΑΞΗΣ:
Έγκριση προϋπολογισμού - προγράμματος δράσης οικονομικού έτους 2015 του Δήμου Γορτυνίας.

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ
ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΠΑΣΠΗΛΙΟΥ


Παρασκευή 26 Δεκεμβρίου 2014

ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΠΕΤΣΑΣ Α.Ε.


ΟΜΙΛΟΣ  ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ  ΠΕΤΣΑΣ Α.Ε.

Η εταιρεία Πέτσας Α.Ε. ιδρύθηκε το 1983 στο βόρειο τμήμα της Ελλάδας, τη Θράκη, στην πόλη της Κομοτηνής. 
Ο ιδρυτής της είναι ο Δημήτριος Πέτσας, με τις προσπάθειες του οποίου δημιουργήθηκε μια παραγωγική μονάδα που εξελίχθηκε πολύ γρήγορα σε μία μεγάλη εξαγωγική εταιρεία, η οποία περιέχει όλα τα στάδια της παραγωγής (καθετοποιημένη εταιρεία).
Ο κ. Πέτσας είναι ο πρόεδρος και ο κύριος μέτοχος της εταιρείας ,γεννήθηκε στο Σπάθαρι Γορτυνίας του Νομού Αρκαδίας
Η διάθεση του κ. Πέτσα για την παραγωγή υψηλής ποιότητας προϊόντων, με όσο το δυνατόν χαμηλότερο κόστος παραγωγής, μέσα σε ένα πνεύμα διοίκησης και συνεργασίας, οδήγησε την εταιρεία ΠΕΤΣΑΣ Α.Ε. να επιτύχει υψηλούς στόχους και σκοπούς στον χώρο της Ελληνικής Αγοράς και κυρίως σε ολόκληρη την Ευρώπη.


στον Συμπατριώτη μας και στην οικογένειά του



Δευτέρα 22 Δεκεμβρίου 2014

Δημητράκης Πλαπούτας - 150 χρόνια από το θάνατό του


Δημητράκης Πλαπούτας - 150 χρόνια από το θάνατό του 
Η Περιφέρεια Πελοποννήσου, η Περιφερειακή ενότητα Αρκαδίας, ο Δήμος Γορτυνίας, η Εταιρεία Ιστορικής και Πολιτισμικής Δράσης Μουσείου "Στρατηγός Δημητράκης Πλαπούτας κι Αγωνιστές" και η Αδελφότητα Παλουμπαίων διοργάνωσαν τη Κυριακή 21/12/2014 στην αίθουσα της παλιάς Βουλής εκδήλωση με θέμα : Δημητράκης Πλαπούτας - 150 χρόνια από το θάνατό του !!
Συντονίστρια ήταν η Κα Κίρκη Κεφαλέα (Επίκουρη Καθηγήτρια Συγκριτικής Λογοτεχνίας Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών).

Ομιλητές στην εκδήλωση ήταν :
  • Ηλίας Γιαννικόπουλος, Δικηγόρος, Δρ. του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου: «Ο Δημητράκης Πλαπούτας κατά την προεπαναστατική περίοδο»
  • Ιωάννα Γιανναροπούλου, Γ .Γ. της Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών: «Η συμβολή του Στρατηγού Δημητράκη Πλαπούτα στον αγώνα του 1821»
  • Δημήτρης Σταθακόπουλος, Δικηγόρος, Δρ. Κοινωνιολογίας και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου: «Η πολιτική δράση και παρουσία του Δημητράκη Πλαπούτα - Συμπεράσματα».
Τίμησαν με τη παρουσία τους;
  • ο Υφυπουργός Ανάπτυξης Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος
  • ο πρώην Υπουργός Κώστας Γείτονας
  • ο Αντιπεριφερειάρχης Ευάγγελος Γιαννακούρας
  • ο Δήμαρχος Γορτυνίας Γιάννης Γιαννόπουλος
  • ο εκπρόσωπος του Αρχιεπισκόπου
  • Ο Διοικητής ΑΣΔΕΝ
  • η νέα υποψήφια Βουλευτής Αρκαδίας Εύη Τατούλη
  • ο Πρόεδρος της Παναρκαδικής Ομοσπονδίας Βασίλης Γιαννακάκος
  • ο Πρόεδρος της Πανελλαδικής Ένωσης Αρκάδων Γεώργιος Ζαραφέτας
  • Πρόεδροι και μέλη Αρκαδικών & Γορτυνιακών Συλλόγων
φωτογραφίες από Χρήστο Κιντή





- www.kalimera-arkadia.gr

ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ & ΑΡΧΑΙΡΕΣΙΕΣ ΣΤΗΝ ΠΑΓΓΟΡΤΥΝΙΑΚΗ ΕΝΩΣΗ


ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ & ΑΡΧΑΙΡΕΣΙΕΣ ΣΤΗΝ ΠΑΓΓΟΡΤΥΝΙΑΚΗ ΕΝΩΣΗ

     Στην ιδιόκτητη αίθουσά της (ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΓΟΡΤΥΝΙΩΝ) η Παγγορτυνιακή Ένωση πραγματοποίησε την Κυριακή 21-12-2014 την Τακτική ανά τριετία Γενική Συνέλευσή της με διεξαγωγή αρχαιρεσιών. Η προσέλευση μελών ήταν εντυπωσιακή, με ψηφίσαντες 195 συμπατριώτες.
Των εργασιών της Γενικής Συνελεύσεως προήδρευσε άψογα ο δημοσιογράφος και Επίτιμος Πρόεδρος της Ένωσης Κώστας Π. Καλύβας, με γραμματέα τον Νίκο Ζευκιλή.
Προ ημερησίας διατάξεως ο κ. Καλύβας αναφέρθηκε στην συμπλήρωση εφέτος 40 χρόνων δημιουργικής πορείας της Ένωσης, κάνοντας μια σύντομη ιστορική αναδρομή και προτείνοντας τη διοργάνωση μιας πανηγυρικής εκδήλωσης. Για την επέτειο δε αυτή ανήγγειλε δωρεά όλου του ιστορικού αρχείου των εφημερίδων της εφ. «Γορτυνία» από το 1970 έως σήμερα σε βιβλιοδετημένους τόμους, προς εμπλουτισμό της βιβλιοθήκης της Ένωσης.
Στη συνέχεια πρώτος πήρε το λόγο ο απερχόμενος Πρόεδρος Παναγιώτης Πλέσσιας που αναφέρθηκε - στον παρά την οικονομική κρίση – πλούσιο απολογισμό των πεπραγμένων, ο οποίος συνοψίζεται ως εξής: Παρεμβάσεις για θέματα της Γορτυνίας σε Κυβέρνηση, Περιφέρεια και Δήμο, συμμετοχή σε συσκέψεις στην Αθήνα και Αρκαδία, οργάνωση των καθιερωμένων εκδηλώσεων (πίττες, μνημόσυνο Θ. Κολοκοτρώνη, εορτή Αγ. Αθανασίου προστάτου των Γορτυνίων και εορτή Γορτυνίων Αγίων), συνδιοργάνωση εκδηλώσεων στη Γορτυνία, οργάνωση κηρυγμάτων από Σεβ. Μητροπολίτη μας κ.Ιερεμία, βραβεύσεις Γορτυνίων προσωπικοτήτων, συγκέντρωση ρουχισμού-τροφίμων για Ιερά Μητρόπολη Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως, καθιέρωση Παγγορτυνιακού Ανταμώματος, δημιουργία ιστοσελίδας κ.α.
Την Έκθεση της Εξελεγκτικής Επιτροπής διάβασε η κα Αρετή Παναγοπούλου. Στη συνέχεια απηύθυνε χαιρετισμό ο Δήμαρχος Γορτυνίας Ιωάννης Γιαννόπουλος. Αναφέρθηκε δε στην καλή συνεργασία που είχε ο Δήμος με την Παγγορτυνιακή για την προώθηση Γορτυνιακών θεμάτων, ενώ συμπεριέλαβε και το τ.Δήμο Γόρτυνος στα ενδιαφέροντα του Δήμου για κοινά θέματα (π.χ. ύδρευση από πηγή Σαβαλά). Στο σημείο αυτό ο Πρόεδρος της Γεν.Συνελεύσεως κ.Καλύβας πρότεινε στον Δήμαρχο να καθιερώσει μια ημέρα ανά μήνα ή δίμηνο στην Παγγορτυνιακή, προκειμένου να έρχεται σε επαφή με Γορτυνιακούς Συλλόγους.
Τέλος ενδιαφέρουσες προτάσεις έκαναν οι: Ευάγγελος Θεοδωρόπουλος Δημοτικός Σύμβουλος, Νίκος Π. Ζευκιλής, Θεοδ. Χουντής και Τριαντ. Λατάνης.
  Στη συνέλευση παρευρέθηκαν ακόμα ο Αντιδήμαρχος Τάκης Καραντώνης και οι πρώην Δήμαρχοι Λαγκαδίων Ευστάθιος Κούλης και Γόρτυνος Γεώργιος Παλαμήδης.
Τέλος διεξήχθησαν οι αρχαιρεσίες και εξελέγησαν με σειρά οι παρακάτω:
1) Αγγελοπούλου Μαρία (Βλαχόρραφτη)
2) Πλέσσιας Παναγιώτης (Βυτίνα)
3) Καλύβα Πέννυ (Κοντοβάζαινα)
4) Ζευκιλή Κωνσταντίνα (Σταυροδρόμι)
5) Αγγελακόπουλος Παναγιώτης (Παναγιά)
6) Χουντής Θεόδωρος (Φούσκαρι)
7) Σωτηρόπουλος Χαράλαμπος (Μαγούλιανα)
8) Γιαννακόπουλος Θεόδωρος (Θέλπουσα)
9) Πυρπυρής Γεώργιος (Κερπινή)
10) Ρουμελιώτης Διαμαντής (Μυδαλιά)
11) Κάππος Παναγιώτης (Λαγκάδια)
12) Γαλάνης Μιχάλης (Τριποταμιά)
13) Γεννάδης Κωνσταντίνος (Πράσσινο)
14) Τσιουμπρή Κωνσταντίνα (Λιοδώρα)
15) Γκιώνης Νικόλαος (Δημητσάνα)
16) Λατάνης Τριαντάφυλος (Νυμφασία)
17) Σιέμπος Βασίλης (Σύρνα)
18) Μανιάτης Ηλίας (Ριζοσπηλιά)
19) Αλεξόπουλος Άγγελος (Μαγουλιάνα)
20) Δεμίρη – Αρβανίτη Άννα (Ράχες)
21) Μανωλόπουλος Αθανάσιος (Κρυονέρι)
22) Μπουζαλάς Βασίλης – Δημοσθένης (Βάχλια)
23) Βέργος Ιωάννης (Σέρβου)
24) Σταθόπουλος Κωνσταντίνος (Δημητσάνα)

ΕΚ ΤΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΤΥΠΟΥ

- www.kalimera-arkadia.gr

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΡΚΑΔΩΝ ΗΛΙΟΥΠΟΛΗΣ - ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ


ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΡΚΑΔΩΝ  ΗΛΙΟΥΠΟΛΗΣ


     Σήμερα Δευτέρα 22 Δεκεμβρίου 2014 συγκροτήθηκε σε σώμα το νεοεκλεγέν,  μετά από τις Αρχαιρεσίες που πραγματοποιήθηκαν στις 14/12/2014, Διοικητικό Συμβούλιο και η κατανομή έχει ως εξής:

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αντζινάς Νικόλαος από Εκκλησούλα
ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κιούλος Γεώργιος από Βελημάχι
ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ: Αναγνωστόπουλος Πάνος από Σπάθαρι
ΤΑΜΙΑΣ: Πρηλίγκος Κωνσταντίνος από Μακρήσι

ΜΕΛΗ:
Παναγιωτόπουλος Παναγιώτης από Τουρκολέκα
Παναγόπουλος Ηλίας από Νυμφασία

Τσουκαλάς Ανδρέας από Παραλογγούς



 



Σάββατο 13 Δεκεμβρίου 2014

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟς ΑΡΚΑΔΙΚΟΣ ΓΑΜΟΣ

            

  Ο Γάμος τη παλιά  εποχή και κυρίως στο χωριό, ήταν ένα σημαντικό γεγονός.  Ήταν  το ορόσημο στη ζωή δύο ανθρώπων, που πιθανόν  να μη γνωρίζονταν καλά όπως σήμερα και ίσως να μην είχαν ιδωθεί καθόλου. Αυτό οφειλόταν στο  ότι οι περισσότεροι γάμοι γίνονταν από προξενιό και πολλές φορές οι μελλόνυμφοι κατάγονταν από διαφορετικά χωριά.
                Το σημαντικό αυτό γεγονός το ζούσαν έντονα, όχι μονάχα οι μελλόνυμφοι και το συγγενικό τους περιβάλλον, αλλά και όλοι η τοπική κοινωνία. 
                Σαν ξεκίνημα που είχαν, ήταν το προξενιό, που ξεκινούσαν  τις διαπραγματεύσεις για τη προίκα που έφερνε σε δύσκολη θέση τη γυναίκα και πιο πολύ τις φτωχές και η οποία καταργήθηκε με νόμο το 1983. 
Αυτούς τους ενδιέφερε όμως ο γάμος, δηλαδή τους μελλόνυμφους, τις πιο πολλές φορές δεν τους ρωτούσαν καθόλου. 
           Οι γενικοί  κουμανταδόροι ήταν οι πατεράδες   κι αυτοί έπαιρναν τις αποφάσεις, επιβάλλοντας συχνά στο κορίτσι τους να αποδεχτεί για σύζυγο κάποιο πρόσωπο που δεν θα ήθελε.
                Επόμενο βήμα ήταν ο αρραβώνας των παιδιών, που βοηθούσε στην καλύτερη γνωριμία και οριζόταν η ημερομηνία του γάμου. Αν απ’ τη πλευρά της κοπέλας ήταν έτοιμοι, δηλ. δεν υπήρχε πρόβλημα με τα προικιά, τότε η περίοδος του αρραβώνα δεν διαρκούσε πολύ.
             Ο γάμος γινόταν πάντα Κυριακή και συνήθως, Άνοιξη και Φθινόπωρο, εκτός από το Μάη (που όπως λέγανε ζευγάρωναν τα γαϊδούρια), τη σαρακοστή αλλά και τα δίσεκτα χρόνια. 
Την εκλογή του μήνα προσδιόριζαν κατεξοχήν πρακτικοί λόγοι συνδεόμενοι, στο ύπαιθρο, με την απασχόληση στην παραγωγή. Κουμπάρος γινόταν συνήθως ο νονός του γαμπρού.

 


Η Προετοιμασία του γάμου !!!
τις ΠΡΩΤΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΤΗΣ ΒΔΟΜΑΔΑΣ
Οι γυναίκες έπλεναν τα προικιά.

 τη ΤΕΤΑΡΤΗ
      Η οικογένεια του γαμπρού άρχιζε τις προετοιμασίες από την Πέμπτη. Το πρωί έφτιαχναν τους κουραμπιέδες. Σ` όλη τη προετοιμασία, πρωτοστατούσαν η μάνα του γαμπρού και η γριά γιαγιά του, αν, φυσικά, υπήρχε ακόμη στη ζωή.
       Το ίδιο έκαναν και στο σπίτι της νύφης.

  τη ΠΕΜΠΤΗ
       Τη Πέμπτη ζύμωναν τα ψωμιά του γάμου. Είχαν διαλέξει και καθαρίσει το σιτάρι και, με τις σχετικές ευχές, το είχανε πάει στο νερόμυλο του χωριού. Οι γυναίκες ζύμωναν και τις πίττες του γάμου. Μετά  έφτιαχναν  με ζυμάρι ένα σωρό στολίδια πάνω στις πίτες, που έπειτα τις πασπάλιζαν με σουσάμι ( που σήμαινε τη πολυγονία του ζευγαριού) και τις άλειφαν με άφθονο μέλι. Αυτές ήταν οι λεγόμενες «μελόπιτες».
                Έφτιαχναν πάνω στις πίττες "σταφύλια, πουλιά, σπίτια, άστρα, δέντρα, κλαριά" και πλήθος  άλλα στολίδια. Στη μια πίττα μάλιστα, το "δώρο" του γαμπρού στη νύφη, έφτιαχναν δύο όμορφα πουλιά, ανάμεσα στα οποία ήταν "μια μικρή καρδιά", και πάνω απ' αυτή γραμμένο το όνομα του γαμπρού. 
Επίσης έστηναν τα προικιά σε γιούκο και τα στόλιζαν.

τη ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
Από το πρωί οι άνδρες έσφαζαν τα σφαχτά (αρνιά,...)

 το ΣΑΒΒΑΤΟ
     Το Σάββατο,  από το πρωί  γύριζαν στα διάφορα σπίτια οι «καλεστάδες», κι αυτοί ήταν τα μικρότερα αδέλφια και ξαδέλφια του γαμπρού. Είχαν μαζί τους δύο καλάθια.  Το ένα, (το μεγάλο) άδειο και στο άλλο μέσα είχαν τα "καλέσματα", . Έδιναν από ένα τέτοιο  σε κάθε συγγενικό σπίτι και τους καλούσαν στο γάμο. Οι προσκαλούμενοι  τους κερνούσαν γλυκό και τους έδιναν αβγά, για να φτιάξουν με αυτά δίπλες.
   Την ίδια μέρα έφτιαχναν και τις δίπλες, ενώ  έξω στην αυλή,  άντρες και  γυναίκες ετοίμαζαν τα σφαχτά.
    Το βράδυ του Σαββάτου πολλοί από τους καλεσμένους πήγαιναν στο σπίτι του γαμπρού, όπου και τους είχαν τραπέζι. Μετά το φαγοπότι άρχιζαν "τα τραγούδια της τάβλας" και το χορό. Τη βραδιά εκείνη έκαναν την εμφάνισή τους και τα όργανα του γάμου: το  κλαρίνο και το λαούτο. Όλο το χωριό έβρισκε την ευκαιρία εκείνες τις ημέρες να διασκεδάσει, μιας και η σκληρή καθημερινή ενασχόληση  δεν τους έδινε και πολλές τέτοιες ευκαιρίες.
Τη  ΚΥΡΙΑΚΗ
    
    Πριν το μεσημέρι ξεκίναγαν όλοι για το σπίτι της νύφης. Ο πατέρας, η μητέρα, τα αδέλφια του γαμπρού και όλο το άλλο συγγενολόι, φίλοι και δικοί. Ένας μονάχα δεν μπορούσε να λάβει μέρος, ο γαμπρός.
      Τούτη τη μέρα γαμπρός και νύφη θα αντικριστούν μόνο το απόγευμα, την ώρα που θα πήγαιναν να παραλάβουν τη νύφη.
   Το ξεκίνημα και η πορεία για το σπίτι της νύφης δεν είναι γεγονός τυχαίο, ούτε και μπορεί να γίνει όπως και όπως. Μπροστά πηγαίνουν τα δύο όργανα: ο κλαριντζής και  ο λαουτιέρης, παίζοντας 
γνωστούς σκοπούς  του γάμου. Σ΄ όλες τις διαδρομές παιζόταν κατά προτίμηση ο ίδιος σκοπός. Οι κοπέλες και τα παλικάρια που ακολουθούσαν, ξανάλεγαν το τραγούδι.
      
         Πίσω από τους 2 οργανοπαίχτες ερχόταν το σπουδαιότερο πρόσωπο της συντροφιάς. Ήταν αυτός που κρατούσε την πίττα του γαμπρού. Πήγαινε μπροστά απ’  όλους τους άλλους, μόνος του. Αυτό φανερώνει την αξία που είχε η πίττα, σε όλη τη διαδικασία του γάμου. (Παλιότερα κρατούσαν το «φλάμπουρο του γάμου», ένα πολυσήμαντο σύμβολο.
        Ακολουθούσαν 3-4 κοπέλες και παλικάρια, που καθένας κρατούσε και κάποιο δώρο για τη νύφη. Έναν όμορφο καθρέφτη, χτένες, πούδρες και γενικά όλα όσα χρειάζονται για να στολιστεί η νύφη.
        Ακολουθούσαν  όλοι οι άλλοι. Με τέτοια διάταξη η όλη πομπή, ήταν εξαιρετικά γραφική, γινόταν μάλιστα ακόμη γραφικότερη, καθώς περνούσε μέσα από τα σοκάκια του χωριού, με τα κάτασπρα σπίτια δεξιά και αριστερά και με τις γλάστρες να προβάλλουν στα παραθύρια και τα μπαλκόνια, φορτωμένες πολύχρωμα λουλούδια.
        Όταν έφταναν στο σπίτι της νύφης, άκουγαν και εκεί τραγούδια. Και εδώ οι συγγενείς είχαν μαζευτεί από το βράδυ και το είχαν στήσει στο γλέντι.
        Στο κατώφλι του σπιτιού τους υποδεχόταν η νύφη, η μάνα της και ο πατέρας της, τ’  αδέλφια της και  άλλοι. Σ΄ αυτούς που κράταγαν τα δώρα, η μάνα της νύφης κάρφωνε στο αριστερό μέρος του στήθους τους, από ένα μεταξωτό μαντήλι. Ήταν τούτο έθιμο παλιό και σημαντικό. Το μαντίλι εκείνο έπρεπε να το διατηρούν καρφωμένο στο στήθος σ’  όλη τη διαδρομή, ως το γυρισμό στο σπίτι του γαμπρού.
          Στο σπίτι της νύφης έμεναν πολύ λίγο, ίσα-ίσα να προφτάσουν να τους κεράσουν γλυκά, προπάντων κουραμπιέδες, μεζέδες και κρασί.
          Προτού να φύγουν οι συγγενείς του γαμπρού, θα έπρεπε να πουν ένα τραγούδι και να φέρουν μια γύρα χορό.
         Μόλις έφευγαν οι συγγενείς του γαμπρού, οι συγγενείς της νύφης φόρτωναν τα ζώα με τα προικιά και σχημάτιζαν μια πομπή ανάλογη με την προηγούμενη. Και σ' αυτή την περίπτωση μπροστά πήγαιναν τα όργανα και πίσω τους  πρώτη μια κοπέλα που κρατούσε την πίττα της νύφης. Ήταν κι αυτή κεντημένη με στολίδια από ζυμάρι κι είχε πάνω της μέλι, σουσάμι άφθονο και λουλούδια αληθινά. Ακολουθούσαν τρία μουλάρια, που το καπίστρι καθενός το τραβούσε από ένας στενός συγγενής της νύφης.
        Τα προικιά ήταν φορτωμένα με πολύ τάξη. Μπροστά πήγαιναν τα χοντρόρουχα του ύπνου,  κιλίμια, βελέντζες, κουβέρτες και πάνω τους όμορφα μαξιλάρια. Πίσω ακολουθούσαν δύο ολοκαίνουργια  μπαούλα, γεμάτα με σεντόνια κι εργόχειρα της νύφης. Πιο πίσω το καινούργιο στρώμα κι άλλα είδη όπως καινούργιοι τεντζερέδες, τα χαλκώματα και βέβαια η σιδεροστιά. Καθώς προχωρούσαν, έβγαιναν οι νοικοκυρές στα παραθύρια και στα μπαλκόνια κι έριχναν πάνω στα προικιά χουφτιές το σιτάρι ή το ρύζι.
         Η συνοδεία των προικιών φιλευόταν κι έφευγε. Νέα συνοδεία ξεκίναγε από το σπίτι του γαμπρού. Πήγαινε στο σπίτι του κουμπάρου, να τον πάρει με τα όργανα και να τον φέρει στου γαμπρού. Με τον ερχομό του κουμπάρου και των δικών του, το γλέντι άναβε.
       Το στόλισμα του γαμπρού αποτελείται κυρίως από το κούρεμα, το ξύρισμα και το χτένισμα του. Πρώτα-πρώτα κάθιζαν  το γαμπρό, συνήθως πάνω σ' ένα κρασοβάρελο, απ' αυτά που οι γυναίκες του χωριού κουβαλάγανε το νερό από τη βρύση. Τώρα η βαρέλα είναι στημένη όρθια και γεμάτη νερό. Κατά το κούρεμα και το ξύρισμα έπαιζαν και τα όργανα. Ο γαμπρός φορούσε την πατροπαράδοτη φουστανέλα, γιλέκο με γαϊτάνι, σελάχι πέτσινο, ζωσμένο στη μέση, με παπούτσια ή τα γνωστά τσολιαδίστικα τσαρούχια και κόκκινο φέσι με κοντή φούντα.
                              
         Το στόλισμα της νύφης ήταν σωστή ιεροτελεστία. Όλες οι φιλενάδες της ήταν δίπλα της και φρόντιζαν για τα πάντα. Πιο παλιά και μέχρι το 1910 περίπου, είχε καθιερωθεί σαν νυφικό το ντύσιμο της βασίλισσας  Αμαλίας. Μακρύ φουστάνι-όχι λευκό-παπούτσια κουμπωτά, μπούστος και αντί για πέπλο ένας κόκκινος σκούφος (το παπάζι) με μακριά φούντα, που έπεφτε στις πλάτες της νύφης.
     Στο σπίτι της νύφης, ο τόνος των τραγουδιών του γάμου ήταν μελαγχολικός (με αρκετές βέβαια εξαιρέσεις), λόγω του οριστικού χωρισμού, που θα γινόταν σε λίγη ώρα, ανάμεσα σ' αυτήν και το πατρικό της σπίτι. 


Π.χ.

                                            Εκεί που πας νυφούλα μου
                                            σαν δέντρο να ριζώσεις
                                            και σαν μηλιά γλυκομηλιά
                                         τους κλώνους σου ν’ απλώσεις.
                                         Να κάνεις γιους γραμματικούς
                                           και πλούσιες θυγατέρες.
                                         ………………………………………………………
                                         Νύφη μας εκείθε που θα πας
                                           σ’ ανώγεια και κατώγεια
                                          την πεθερά να σκέφτεσαι
                                            και να ‘χεις λίγα λόγια.

      Το απόγευμα ξεκίναγε η πομπή  για το σπίτι της νύφης. Μπροστά τα δύο όργανα. Στο σπίτι της νύφης η υποδοχή θερμή και σύντομη.
      Από το σπίτι της νύφης ξεκίναγε πρώτα η ακολουθία του γαμπρού. Πάντα μπροστά τα όργανα, πίσω ο γαμπρός και ξωπίσω όλοι οι άλλοι. Σ' ολόκληρη τη  διαδρομή ως το σπίτι της νύφης και ως την εκκλησιά, ο γαμπρός δεν έμενε μοναχός. Δεξιά κι αριστερά το κρατούσαν αγκαζέ δύο παλικάρια, ο κουμπάρος κι ο παρακούμπαρος.
       Εκατό περίπου μέτρα πιο πίσω ακολουθούσε η συνοδεία της νύφης. Ίδια διάταξη κι εδώ. Μόνο που εδώ την κρατούσαν οι δύο στενότεροι δικοί της, ο πατέρας της κι ο αδελφός της.
      Στην αυλόπορτα της εκκλησίας, η νύφη έκανε τρεις μετάνοιες στους νονούς της και τρεις στα πεθερικά της κι αυτοί με τη σειρά τους την κέρναγαν και οι τέσσερις (εφ' όσον βέβαια ζούσαν άπαντες).
     
Μπαίνοντας η νύφη στην εκκλησιά, φρόντιζε ειδικά τη στιγμή εκείνη να μπει με το δεξί πόδι. Το ίδιο έκανε κι ο γαμπρός. Για να τους έρθουν όλα δεξιά και καλά.
      Η τελετή της στέψης είναι πασίγνωστη. Ένα αξιόλογο όμως σημείο στο οποίο πρέπει να σταθούμε, είναι ότι το κοινό ποτήρι του οίνου των νεόνυμφων πέρασε διαδοχικά στο γαμπρό, στη νύφη, στον κουμπάρο και, τέλος, κατέληγε στον παρακουμπάρο. Αυτός το έπινε όλο και, γυρνώντας το κεφάλι προς τα πίσω, άφηνε το ποτήρι να πέσει και να σπάσει. Έφερνε γούρι. Πρόσεχαν μάλιστα και σε πόσα κομμάτια θα σπάσει και προφήτευαν πως, όσα κομμάτια γινόταν εκείνο, τόσα παιδιά θα γεννηθούν. Βγαίνοντας απ' την εκκλησιά, ακολουθούσαν οι αναμνηστικές φωτογραφίες κι άρχιζε ο χορός. Κατόπιν ξεκίναγαν για το σπίτι.
     Όταν έφταναν, μπροστά στην πόρτα καρτερούσε η μάνα του γαμπρού, . Κρατούσε στα χέρια της μία κούπα με μέλι κι έδινε στη νύφη να δοκιμάσει.
     Μόλις τέλειωνε η σκηνή με το "μέλωμα" της νύφης, η πεθερά έβγαζε από το κεφάλι της το ανοιχτόχρωμο καινούργιο μαντίλι της, το κράταγε διαγώνια από τις δύο άκρες και μ' αυτό δίπλωνε γαμπρό και νύφη, περνώντας το μαντίλι πίσω απ' τα κεφάλια τους. Έτσι δεμένους τους έμπαζε στο σπίτι, πάντα με το δεξί. Με την  είσοδο της νύφης στο σπίτι γινόταν η "συνάντησή" της, κατά κάποιο τρόπο, και με την ίδια τη νέα της ζωή, ζωή αγρότισσας, που θα έπαιζε το σημαντικό ρόλο της δίπλα στον άντρα της.
     Αφού έμπαινε η νύφη και καθόταν, της έβαζαν στην αγκαλιά ένα μικρό αγοράκι, του οποίου ζούσαν και οι δύο γονείς. Γιατί; Ήταν τούτο μια προφητική μαγική εκδήλωση, που έδειχνε ότι, τώρα που τελείωσε ο γάμος, το φυσιολογικό αναμενόμενο αποτέλεσμα θα είναι ένα παιδί. Ένας γιος κι όχι μια κόρη !!
    Τέλος ακολουθούσε μεγάλο γλέντι ως τα ξημερώματα.

    Κατά την πρώτη νύχτα του γάμου επικρατούσε μία δεισιδαιμονική συμπεριφορά ο έλεγχος της αγνείας της γυναίκας. Ένα είδος ταμπού σ` ένα σύστημα  κυριαρχούμενο από την ανδροκρατική νοοτροπία. Η προστατευμένη παρθενία της κόρης έγινε το πιστοποιητικό της εντιμότητας και της αξίας που έχει ένα αχρησιμοποίητο αντικείμενο για τον ιδιοκτήτη χρήστη του. Έτσι αν ο έλεγχος της αγνείας ήταν αρνητικός, ακυρωνόταν αυτόματα ο γάμος. Εκτός εάν, σε ορισμένες περιπτώσεις, ο γαμπρός έπαιρνε ένα είδος αποζημίωσης, ένα  "πανωπροίκι".





ΤΣΑΚΩΝΙΚΟΣ ΧΟΡΟΣ - ΑΡΧΑΙΟΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΣ ΧΟΡΟΣ ΤΗΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ


ΤΣΑΚΩΝΙΚΟΣ  ΧΟΡΟΣ

Ο τσακώνικος χορός είναι παραδοσιακός χορός με ρίζες στα αρχαία ελληνικά χρόνια. Ιδιαίτερα δημοφιλής στην Τσακωνιά, όπου χορεύεται μέχρι σήμερα σε 5/8 ή 5/4, ανάλογα με το αν χορεύεται αργά ή γρήγορα. Οι χορευτές κρατιούνται σφιχτά, σαν να προσπαθούν να μη χάσει ο ένας τον άλλο και η πρωτοχορεύτρια κρατά ένα μαντήλι στο χέρι. Ο χορός είναι ανοιχτός κυκλικός. Άλλοτε, πάλι, σχηματίζει ένα σαλίγκαρο (σπείρα) σε αργό ρυθμό και ξεδιπλώνεται σε γρήγορο ρυθμό, αναπαριστώντας τη ζωή, την ανάπτυξη, τη νίκη.
Η παράδοση λέει πως ο χορός αυτός σχετίζεται με ένα επεισόδιο της μυθολογίας: την έξοδο του Θησέα από το Λαβύρινθο. Πολλοί μελετητές πιστεύουν ότι πρόκειται για τον αρχαίο Γέρανο που είχαν χορέψει ο Θησέας και οι σύντροφοί του. Γι’ αυτό έχει διατυπωθεί η άποψη ότι οι ρίζες του χορού αυτού βρίσκονται στην Κρήτη. Γεγονός, πάντως, είναι πως υπήρχε και σε άλλα μέρη της Ελλάδας και της Μικράς Ασίας από πολύ παλιά. Η Δόρα Στράτου γράφει,σχετικά, στο βιβλίο της “Μια ζωή, μια περιπέτεια”:
Όταν στα 1100 π.Χ. κατέβηκαν τα τελευταία Ελληνικά φύλα, οι Δωριείς, και κατέκτησαν την Πελοπόννησο και διάφορα νησιά, οι παλιοί Μυκηναίοι, κάτοικοι της Λακωνίας, Αχαιοί και Μινωϊτες άποικοι, κατέφυγαν στα γύρω βουνά, για να αποφύγουν την υποδούλωση. Με τον καιρό όμως υποτάχθηκαν και αυτοί. Παρ’ όλα αυτά οι Τσάκωνες κράτησαν πολλά από τα βιώματά τους και τις συνήθειες της προηγούμενης ζωής και αυτό αποδεικνύεται από τον Τσακώνικο χορό, που χορεύεται μόνο στην περιοχή αυτή και αναβιώνει ένα γεγονός συγκλονιστικό, που μέσα στο πέρασμα των αιώνων δεν λησμονήθηκε: Το Θησέα και τον χορό του.”
Χορευτικό συγκρότημα του Πολιτιστικού Συλλόγου ΜελάνωνΓια την προέλευση, του Τσακώνικου χορού οι μελετητές δεν έχουν καταλήξει σε μια οριστική και τεκμηριωμένη θέση. Σίγουρα είναι πανάρχαιος χορός που χορεύεται σε όλα τα τσακωνοχώρια σήμερα, όπως τον χόρευαν πριν από χιλιάδες χρόνια οι πρόγονοι μας και τον θαυμάζουν οι επισκέπτες καθώς βλέπουν τις τσακωνοπούλες, ντυμένες τζουμπελούδες, να τον χορεύουν στις εθνικές και τοπικές γιορτές καθώς και στα θρησκευτικά πανηγύρια των Τσακώνικων χορών της Αρκαδίας ( Τυρού, Πραστού,  Μελάνων,  Λεωνιδίου,  Σίταινας ) και όχι μόνο….




Τρίτη 9 Δεκεμβρίου 2014

Αρχαία Θέλπουσα


Αρχαία Θέλπουσα


        Η αρχαία πόλη Θέλπουσα, της οποίας το όνομα κατά την παράδοση προήλθε από την νύμφη Θέλπουσα, κόρη του Λάδωνα, βρισκόταν στην αριστερή όχθη του κάτω ρου του ομώνυμου ποταμού, στα βορειοδυτικά του σχεδόν εγκαταλελειμμένου σήμερα χωριού Βάναινα, και γεωγραφικά σε περιοχές που ανήκουν στα χωριά Σπάθαρι - Τρόπαια και Βυζίκι. Βόρειο όριό της ήταν το τμήμα του Λάδωνα στην Κλειτορία, βορειοδυτικό η Ψωφίδα, δυτικό ο Ερύμανθος, νότιο ο ποταμός Τουθόα.
    Η αρχαία αρκαδική πόλη, Θέλπουσα, ήκμασε κατά τους κλασσικούς χρόνους και ακολούθησε την τύχη της Αρκαδίας κατά τους Ρωμαϊκούς χρόνους οπότε περιήλθε σε παρακμή.
    
        Στη θέση της πόλης, που έχει εντοπιστεί βάσει της περιγραφής του Παυσανία και των επιγραφικών επιβεβαιώσεων, σήμερα είναι ορατά λείψανα του οχυρωματικού της περιβόλου, λείψανα μιας δεξαμενής για νερό και ερείπια πλινθόκτιστου οικοδομήματος ρωμαϊκών χρόνων.


      Η πλήρης ερήμωσή της άργησε να επέλθει, όπως μαρτυρά το κομμάτι από το «αγορανομικό διάταγμα» του Διοκλητιανού, που βρέθηκε στην περιοχή και εκδόθηκε στα 301 μ.Χ. Ωστόσο, ο Παυσανίας που την επισκέφθηκε στα 170 μ.Χ., την περιγράφει ως μισοεγκαταλελειμμένη.
Εντός των ορίων της υπήρχε πλήθος ιερών, από τα οποία το γνωστότερο ήταν αυτό της Ελευσίνιας Δήμητρας. 
    Ο Leake το τοποθετούσε κοντά στη γέφυρα του χωριού Σπάθαρι και ο Παυσανίας αναφέρει ότι μέσα στο ιερό υπήρχαν τα λίθινα αγάλματα της Δήμητρας, της Κόρης της και του Διονύσου. Από τον Παυσανία αναφέρεται και το ιερό της ερινύος ή λουσίας Δήμητρας στην περιοχή του Ογκείου, το οποίο ο περιηγητής θεωρούσε τμήμα της Θέλπουσας.
      Η Ερινύς ή Λουσία Δήμητρα ήταν τοπική, ιππόμορφη θεά του κάτω κόσμου, της οποίας η διπλή ονομασία ερμηνεύεται από έναν μύθο. Σύμφωνα με αυτόν, κατά την περιπλάνησή της προς αναζήτηση της αρπαγείσας κόρης της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα, ο θεός Ποσειδώνας την ακολούθησε και συνευρέθηκε μαζί της. Η αγανάκτηση της θεάς αντικατοπτρίζεται στο επίθετο ερινύς, ενώ το επίθετο λουσία αναφέρεται στο μπάνιο της στον Λάδωνα, όταν ξεπέρασε της οργή της. Από αυτήν την συνεύρεση γεννήθηκε ένα άλογο, ονομαζόμενο Αρείων και μια Κόρη, της οποίας το όνομα δεν αποκαλύπτονταν στους αμύητους.
     Στην περιοχή του Ογκείου υπήρχε και ναός του Ογκαιότατου Απόλλωνα, ενώ στην απέναντι δεξιά όχθη βρισκόταν ιερό του Ασκληπιού παιδός, για την γέννηση του οποίου οι ντόπιοι είχαν δημιουργήσει δική τους τοπική παράδοση, και το μνήμα της τροφού του Τρυγόνος. Τον ναό αυτό, καθώς και ένα ιερό των δώδεκα θεών, είδε και ο Παυσανίας.
     Πάντως, οι μαρτυρίες για την ιστορική διαδρομή της πόλης είναι ελάχιστες και έτσι πιστεύεται ότι ο ιστορικός της ρόλος είναι αντίστοιχος με αυτόν των υπόλοιπων αρκαδικών πόλεων. 
     Ο Διόδωρος σημειώνει μια νίκη των Θελπουσίων κατά των Λακεδαιμονίων το 352 π.Χ., η οποία συνδέεται με ένα ενεπίγραφο, σωζόμενο σε πολύ κατάσταση τιμητικό μνημείο των Θελπουσίων, στημένο κοντά στην πόλη τους. 
      Στα τέλη του 3ου και στο α” ήμισυ του 2ου αιώνα, η Θέλπουσα ήταν μέλος της Αχαϊκής Συμπολιτείας, όπως πιστοποιεί ή επιγραφή «αρχαίων Θελπουσίων» πάνω σε νομίσματα. Η είσοδός της στην συμμαχία πραγματοποιήθηκε ή ταυτόχρονα ή λίγα χρόνια πριν από την είδοσο της Μεγαλόπολης (235 π.Χ.). Υπάρχουν επίσης στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία οι Θελπούσιοι είχαν πολλές φορές λάβει τον τίτλο του δελφικού προξένου και η πόλη δεχόταν συχνά ξένες αντιπροσωπείες, ενώ ένας Θελπούσιος ήταν μαθητής του Αρκεσιλάου.
Από τα νομίσματα που έχουν ανακαλυφθεί, τα παλαιότερα χρονολογούνται στον 3ο αιώνα π.Χ. και τα μεταγενέστερα στον 3ο αιώνα μ.Χ. Αξίζει, τέλος, να επισημανθεί ότι η Θέλπουσα συγκαταλέγεται στις λίγες αρκαδικές πόλεις που αναφέρει ο «Συνέκδημος» του Ιεροκλέους και ότι αναφορά στην ονομασία της απαντά και τον 7ο αιώνα μ.Χ.
Η πόλη καταστράφηκε οριστικά από τρεις καταστρεπτικούς σεισμούς: το 522 μ.Χ., το 551 μ.Χ.  και το 580 μ.Χ. ολοκληρωτικά.
 Πιστεύουμε ότι κάποια μέρα η αρχαιολογική σκαπάνη θα ανασκάψει τη περιοχή ώστε να έρθει στην επιφάνεια αυτή η Αρχαία ιστορική πόλη.

Ο ναός του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου είναι κατερειπωμένος και βρίσκεται στο χώρο της Αρχαίας Θέλπουσας πάνω σε μικρό λόφο και είναι ρυθμού Βασιλικής κι όπως είπαμε είναι του 5ου ή 6ου αιώνα μ.Χ.


                                                                       Ο ναός του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου  
                                                                                                                                                                               Ο ναός κι ο χώρος θα πρέπει να βρεθεί τρόπος ώστε να στεγασθούν, για να προφυλαχθούν τα υπάρχοντα αρχαιολογικά ευρήματα από τις καιρικές συνθήκες.