ΤΑ ΠΑΝΗΓΎΡΙΑ

ΤΑ  ΠΑΝΗΓΎΡΙΑ

Τα πιο παλιά χρόνια στον τόπο μας δεν υπήρχαν καθόλου συγκοινωνίες, αυτοκίνητα, δρόμοι, καθώς και  άλλες ανέσεις που υπάρχουν σήμερα. Δύσκολες οι συνθήκες διαβίωσης.  Ο κόσμος σε μεγάλο βαθμό ζούσε  στην απομόνωση. Η διασκέδαση  δεν ήταν όπως σήμερα, έλλειπε παντελώς. Δεν υπήρχαν  ταβέρνες και κέντρα διασκέδασης. Όλοι μικροί και μεγάλοι έδιναν την καθημερινή τους βιοπάλη και το δικό τους αγώνα για να επιβιώσουν και να ζήσουν, πάνω στα κακοτράχαλα βουνά και στο άγριο τοπίο.

 Ότι είχε σχέση με την τροφή  και την ενδυμασία τους τα παρήγαγαν και τα έφτιαχναν μόνοι τους. Οι άνθρωποι ήταν γεωργοί, κτηνοτρόφοι, κι ό, τι  άλλο ήταν ως προτεραιότητα  ανάγκης τους. Η ζωή τους ήταν σκληρή και δύσκολη.

Έτσι λοιπόν τα πανηγύρια ήταν μια όαση και μια ευκαιρία για διασκέδαση στη κοπιαστική και σκληρή ζωή που ζούσαν οι άνθρωποι. Πανηγύρια γίνονταν σε όλα τα χωριά και ήταν αφιερωμένα στη μνήμη και στη γιορτή κάποιου αγίου και στην τοπική εκκλησία.

 Το πανηγύρι ήταν ένας τόπος συνάντησης, συνεύρεσης - ανταμώματος των κατοίκων του χωριού  και των κατοίκων των γειτονικών χωριών που έρχονταν στο τοπικό πανηγύρι.

Τα πανηγύρια τότε ήταν ο μοναδικός ίσως τρόπος διασκέδασης των κατοίκων, μαζί φυσικά με τους γάμους και τα βαφτίσια. Το κύριο όμως και κυρίαρχο μέσο διασκέδασης ήταν πάντα τα πανηγύρια.

Πέρα όμως από το αντάμωμα, τη συνεύρεση μεταξύ των κατοίκων μιας περιοχής τα πανηγύρια έπαιζαν τότε μια πολύ πιο σπουδαία και σημαντική λειτουργία. Αυτή της γνωριμίας μεταξύ των νέων του χωριού ή των χωριών με τελική κατάληξη το γάμο και την παντρειά. Τα πανηγύρια ήταν το νυφοπάζαρο και ο τόπος που γίνονταν οι γνωριμίες μεταξύ των νέων και τα προξενιά.

Παραδοσιακοί χοροί, αθλητικοί αγώνες, θρησκευτικές τελετές και λιτανείες καθώς και μουσικά γλέντια συνθέτουν την εικόνα κάθε πανηγυριού. Εικόνες που μένουν χαραγμένες στην ψυχή κυρίως των μικρών παιδιών και αποτελούν τα μελλοντικά τους βιώματα.

Στα πανηγύρια γίνεται η σημαντικότερη διάδοση της μουσικής μας παράδοσης, καθότι λαϊκοί οργανοπαίχτες αποδίδουν δημοτικά τραγούδια με μεράκι και σεβασμό συμβάλλοντας με αυτή την διαδικασία να τα γνωρίσουν οι νεότεροι.

Τα πανηγύρια της υπαίθρου χωρίζονταν παλιά, σε τρία σκέλη……… πρώτο το θρησκευτικό, με λειτουργία στην εκκλησία και λιτάνευση της εικόνας, δεύτερο το ψυχαγωγικό, με όργανα, μουσική και χορό και τρίτο το οικονομικό, καθώς στήνονται υπαίθρια παζάρια. Οι κάτοικοι των χωριών είχαν  την ευκαιρία να αναδιοργανώσουν τις κοινωνικές τους σχέσεις, είτε σε οικογενειακό είτε σε ευρύτερο επίπεδο, να συνάψουν συμφωνίες οικονομικής φύσης, ακόμη και μία ευκαιρία για τα δύο φύλα να επικοινωνήσουν μεταξύ τους.

Τα πανηγύρια σήμερα κρύβουν μία ολόκληρη παράδοση που κρατά και αντιστέκεται ακόμη πιεστικά, στον φθοροποιό χρόνο και στα ξενόφερτα πολιτισμικά στοιχεία.

Μέσω των πανηγυριών εκφράζεται η παράδοση και η κληρονομιά του κάθε τόπου.

Σήμερα, οι διάφοροι πολιτιστικοί σύλλογοι προσπαθούν να αναβιώνουν τα ήθη και τα έθιμα και μάλιστα πολλές φορές συμμετέχουν και σε αυτά.

Καλλιτεχνικές εκδηλώσεις μπορεί να λέγονται σήμερα.

Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, σε μια εποχή που τα πάντα τείνουν να ισοπεδωθούν, να αλλοιωθούν και να εξαφανιστούν η διατήρηση του πανηγυριού, του πανάρχαιου αυτού εθίμου που εμείς κληρονομήσαμε από τους προγόνους μας, είναι ένα στοίχημα για εμάς τους νεότερους. Στοίχημα που έχει στοιχεία πολιτισμού και κουλτούρας της πατρίδας μας και της περιοχής μας, ιστορικής συνέχειας και ιστορικής μνήμης, στοιχεία λειτουργίας σαν συνδετικός κρίκος για συνεύρεση και κοινό αντάμωμα ανάμεσα μας, μιας και είμαστε όλοι μας διασκορπισμένοι δεξιά και αριστερά, μακριά από τη γενέτειρα γη και τη γη των προγόνων μας. 

Αν σταματήσει το πανηγύρι, ίσως σταματήσει να υπάρχει και το χωριό.

Καλό θα ήταν να ενεργοποιηθούν όλοι οι αρμόδιοι φορείς και να φροντίσουν για τη συχνή αναβίωση παραδόσεων και εθίμων, καθώς ο πολιτισμός, τα ήθη, τα έθιμα αποτελούν τον πλούτο κάθε περιοχής και θα ήταν κρίμα να χαθεί εξαιτίας της αδιαφορίας ή της οικονομικής δυσπραγίας των ημερών που βιώνουμε.