Ο ΣΠΑΘΑΡΗΣ ή ΤΟ ΣΠΑΘΑΡΙ ΑΡΚΑΔΙΑΣ
Ο Σπάθαρης ή το Σπάθαρι είναι χωριό της επαρχίας Γορτυνίας του Νομού Αρκαδίας και αποτελεί Κοινοτικό Διαμέρισμα του Δήμου Γορτυνίας. Βρίσκεται ΒΔ των Τροπαίων και αριστερά του ποταμού Λάδωνα. Απέχει 7 χιλιόμετρα από τα Τρόπαια και 4 χιλ. από το εργοστάσιο της ΔΕΗ του Λάδωνα. Βρίσκεται σε υψόμετρο 600 μέτρα στη πλαγιά του λόφου Γκούτζιου.
Στα διάφορα κρατικά αρχεία και τα διάφορα έγγραφα την ονομασία του χωριού την βρίσκουμε ως Σπάθαρι ή Σπάθαρης.
Στα διάφορα κρατικά αρχεία και τα διάφορα έγγραφα την ονομασία του χωριού την βρίσκουμε ως Σπάθαρι ή Σπάθαρης.
Τ’ όνομα προέρχεται από το βυζαντινό σπαθάριος, που ήταν τίτλος σωματοφυλάκων του αυτοκράτορα του βυζαντίου, οι οποίοι είχαν επικεφαλής τον πρωτοσπαθάριο. Με την πάροδο του χρόνου τα αξιώματα του σπαθάριου και του πρωτοσπαθάριου έγιναν τιμητικοί τίτλοι και απονέμονταν σε διάφορους αυλικούς, πολιτικούς και στρατιωτικούς, ή και σε ιδιώτες μεγάλων οικογενειών.
Από το Βυζαντινό σπαθάριος, προέκυψε ο Σπαθάρης ως επώνυμο. Αυτό συνέβαινε στους βυζαντινούς και μεταβυζαντινούς χρόνους. Προς επιβεβαίωση αναφέρουμε ότι το επώνυμο Σπαθάρης είναι γνωστή μεγάλη οικογένεια από τη Κωνσταντινούπολη, η οποία έζησε και διέπρεψε στη Μολδαβία
κατά τον 17ο αιώνα μ.Χ. Το ίδιο όνομα απαντάται και σήμερα στη χώρα μας.
Από το Σπαθάρης προέκυψε ο δημοτικός τύπος ο Σπάθαρης με αναβιβασμό του τόνου από την παραλήγουσα στην προπαραλήγουσα. Αν και η μεταβολή αυτή είναι προφανής, σημειώνουμε ότι επιβεβαιώνεται από παραχωρητήριο του έτους 1813 με το οποίο ο εκ Βυζικίου Πανταλέων Στασινόπουλος παραχώρησε στο γιό του Αγγελή τα χωράφια του που βρίσκονταν στο τσιφλίκι του Σπάθαρη, το οποίο στο χειρόγραφο αναφέρεται ως Σπαθάρη.
Έχοντας αυτά τα δεδομένα μπορούμε να υποθέσουμε ότι κάποιος που λεγόταν Σπαθάρης θα ήταν ο πρώτος ή ο σημαντικότερος από τους πρώτους που εγκαταστάθηκε στο χώρο που βρίσκεται το χωριό μας κι έδωσε τα’ όνομά του σ’ αυτό……….
Το τοπωνύμιο αυτό όμως μπορεί να γίνει και ουδέτερο, δηλαδή το Σπάθαρι.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το χωριό μας παρουσιάζουν κατ’ αρχάς δύο έγγραφα:Δραγόνοι 1698 και Δραγόνοι 1699. Το πρώτο είναι Βενετικό έγγραφο του 1698, το οποίο περιέχει τις φορολογικές υποχρεώσεις των χωριών για την συντήρηση των Δραγόνων (ειδικό στρατιωτικό σώμα) στη περιοχή της Καρύταινας. Στο έγγραφο αυτότο Σπάθαρι αναφέρεται 93ο στη σειρά ως Spatari με πέντε οικογένειες.
Το χωριό μας είναι δημιούργημα της εποχής της πρώτης Τουρκοκρατίας (1460-1684). Μιας ζοφερής δηλαδή εποχής, κατά την οποία οι πρόγονοί μας εγκαταλείπουν τους κάμπους και αναζητούν καταφύγιο σε ορεινούς και δυσπρόσιτους τόπους…..
Έτσι τα βουνά που φυσιολογικά θα έπρεπε να στέλνουν τα περίσσια στόματα στη πεδιάδα, συμμαζεύουν εκεί επάνω και τους φυγάδες από το κάμπο.…..
Ο Σπάθαρης λοιπόν είναι, όπως και πλήθος άλλων ορεινών χωριών σε ολόκληρη την Ελλάδα, δημιούργημα της Τουρκοκρατίας……
Από το Βυζαντινό σπαθάριος, προέκυψε ο Σπαθάρης ως επώνυμο. Αυτό συνέβαινε στους βυζαντινούς και μεταβυζαντινούς χρόνους. Προς επιβεβαίωση αναφέρουμε ότι το επώνυμο Σπαθάρης είναι γνωστή μεγάλη οικογένεια από τη Κωνσταντινούπολη, η οποία έζησε και διέπρεψε στη Μολδαβία
κατά τον 17ο αιώνα μ.Χ. Το ίδιο όνομα απαντάται και σήμερα στη χώρα μας.
Από το Σπαθάρης προέκυψε ο δημοτικός τύπος ο Σπάθαρης με αναβιβασμό του τόνου από την παραλήγουσα στην προπαραλήγουσα. Αν και η μεταβολή αυτή είναι προφανής, σημειώνουμε ότι επιβεβαιώνεται από παραχωρητήριο του έτους 1813 με το οποίο ο εκ Βυζικίου Πανταλέων Στασινόπουλος παραχώρησε στο γιό του Αγγελή τα χωράφια του που βρίσκονταν στο τσιφλίκι του Σπάθαρη, το οποίο στο χειρόγραφο αναφέρεται ως Σπαθάρη.
Έχοντας αυτά τα δεδομένα μπορούμε να υποθέσουμε ότι κάποιος που λεγόταν Σπαθάρης θα ήταν ο πρώτος ή ο σημαντικότερος από τους πρώτους που εγκαταστάθηκε στο χώρο που βρίσκεται το χωριό μας κι έδωσε τα’ όνομά του σ’ αυτό……….
Το τοπωνύμιο αυτό όμως μπορεί να γίνει και ουδέτερο, δηλαδή το Σπάθαρι.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το χωριό μας παρουσιάζουν κατ’ αρχάς δύο έγγραφα:Δραγόνοι 1698 και Δραγόνοι 1699. Το πρώτο είναι Βενετικό έγγραφο του 1698, το οποίο περιέχει τις φορολογικές υποχρεώσεις των χωριών για την συντήρηση των Δραγόνων (ειδικό στρατιωτικό σώμα) στη περιοχή της Καρύταινας. Στο έγγραφο αυτότο Σπάθαρι αναφέρεται 93ο στη σειρά ως Spatari με πέντε οικογένειες.
Το χωριό μας είναι δημιούργημα της εποχής της πρώτης Τουρκοκρατίας (1460-1684). Μιας ζοφερής δηλαδή εποχής, κατά την οποία οι πρόγονοί μας εγκαταλείπουν τους κάμπους και αναζητούν καταφύγιο σε ορεινούς και δυσπρόσιτους τόπους…..
Έτσι τα βουνά που φυσιολογικά θα έπρεπε να στέλνουν τα περίσσια στόματα στη πεδιάδα, συμμαζεύουν εκεί επάνω και τους φυγάδες από το κάμπο.…..
Ο Σπάθαρης λοιπόν είναι, όπως και πλήθος άλλων ορεινών χωριών σε ολόκληρη την Ελλάδα, δημιούργημα της Τουρκοκρατίας……
Κείμενα απο το βιβλίο Καθηγητού Νικολάου Β.Χρονόπουλου "Ο Σπάθαρης ή Το Σπάθαρι της Γορτυνίας"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου