ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΧΕΙΜΩΝΙΑΤΙΚΕΣ ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ

                              ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ   ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΤΟΥ ΧΕΙΜΩΝΑ

Δεκέμβριος

·         Άγια Βαρβάρα γέννησε [το χιόνι] και ο Σάββας το εδέχθη, και ο Άη Νικόλας έτρεξε να πάει να το βαφτίσει.

·         Άγια Βαρβάρα μίλησε και Σάββας αποκρίθει κι Αγιονικόλας έτρεξε να πάει να λειτουργήσει.

·         Απ' τα Νικολοβάρβαρα αρχίζει ο χειμώνας.

·         Βαρβάρα βαρβαρώνει (το κρύο), Άη Σάββας σαβανώνει, Άη Νικόλας παραχώνει

·         Γύρω γύρω του Χριστού, η κορφή του χειμωνιού.

·         Δεκέμβρη μου, με πάγωσες και πώς να ξεπαγιάσω.

·         Δεκέμβρης, Χριστού γέννεση και καλός μας Χρόνος.

·         Μαζέψτε ξύλα κι άχυρα και σύρτε και στο μύλο, γιατί Άη Νικόλας έρχεται στα χιόνια φορτωμένος.

·         Να 'ναι Χριστούγεννα στεγνά, τα Φώτα χιονισμένα, και τα Λαμπρά βρεχούμενα, αμπάρια γιομισμένα.

·         Να 'ναι Χριστούγεννα στεγνά, τα Φώτα χιονισμένα, χαρά σ' εκείνο το γεωργό, πού 'χει πολλά σπαρμένα.

·         Το Νοέμβρη και Δεκέμβρη φύτευε καταβολάδες.

·         Το τραγούδι με τον τρύγο, το Δεκέμβρη παραμύθι.

·         Χειμωνιάτικη γέννα, καλοκαιρινή χαρά.

·         Χιόνι του Δεκεμβρίου, χρυσάφι του καλοκαιριού.!

Ιανουάριος

·         Αρχιμηνιά, καλή χρονιά, με σύγκρυα και παγωνιά.

·         Άσπρος Γενάρης, νηστικός ο μεροκαματιάρης.

·         Βαρύ το καλοκαίρι βαρύς και ο Γεναροχειμώνας.

·         Βροχερός Γενάρης, Αύγουστος νοικοκύρης.

·         Γενάρη γέννα το παιδί, Φλεβάρη, φλέβισέ το.

·         Γενάρη διαβολόμηνα ποτέ σου μην ξανάρθεις.

·         Γενάρη και Φλεβάρη καταβολάδα και ξινάρι.

·         Γενάρη μήνα κλάδευε και λίσγο μη γυρεύεις.

·         Γενάρη μήνα κλάδευε και το φεγγάρι χέστο.

·         Γενάρη μήνα κλάδευε, φεγγάρι μην κοιτάζεις.

·         Γενάρη μήνα κλάδευε, φεγγάρι μην ξετάζει.

·         Γενάρη πίνουν το κρασί, το Θεριστή το ξύδι.

·         Γενάρη, μήνα του Χριστού κι αρχιμηνιά του κόσμου.

·         Γενάρης με τα κρούσταλα, Φλεβάρης με τα χιόνια.

·         Γενάρης μήνας του Χριστού κι αρχιμηνιά του κόσμου.

·         Γενάρης στεγνός κι ο κόπος σου διπλός.

·         Γενάρης στεγνός, νοικοκύρης πλούσιος.

·         Γενάρης χωρίς χιόνι, κακό μαντάτο.

·         Γεναριάτικο πουλί Αυγουστιάτικο αυγό.

·         Γεναριάτικο φεγγάρι με τ' Άη Γιαννιού τη χάρη.

·         Γεναριάτικο φεγγάρι, ήλιος ημέρας μοιάζει.

·         Δέκα μέρες του Γεναράκη, ίσον μικρό καλοκαιράκι.

·         Εγέλασεν ο Γενάρης.

·         Έκαμε κι ο Γενάρης ήλιο.

·         Κάλλιο να 'δω σκυλί λυσσασμένο παρά ζεστό ήλιο τον Γενάρη.

·         Κλάδεμα του Γενάρη κάθε μάτι και βλαστάρι.

·         Κότα πίτα το Γενάρη, κόκορα τον Αλωνάρη.

·         Κότα τον Γενάρη, κέφαλο τον Αλωνάρη.

·         Κότα, χήνα το Γενάρη και παπί τον Αλωνάρη.

·         Κόψε ξύλα τον Γενάρη μην κάψεις τα παλούκια.

·         Κόψε ξύλο τον Γενάρη και μην καρτερείς φεγγάρι.

·         Μα 'μουν γάτος τον Γενάρη κι ας μην είχα άλλη χάρη.

·         Ο Γενάρης δε γεννά μήτε αβγά μήτε πουλιά, μόνο κρύο και νερά.

·         Ο Γενάρης κι αν γεννά, του Καλοκαιριού μηνά.

·         Ο Γενάρης κι αν γεννάται του καλοκαιριού θυμάται. (Αλκυονίδες ημέρες)

·         Ο λαγός και το περδίκι κι ο κακός ο νοικοκύρης το Γενάρη χαίρονται.

·         Οι γεναριότικες νύχτες, για να περάσουν θέλουν συντροφιά και κουβέντα.

·         Όποιος θε να βαμπακώσει, τον Γενάρη θε ν' οργώσει.

·         Όποιος θέλει να βαμβακώσει, τον Γενάρη ας οργώσει.

·         Όποιος σπέρνει το Γενάρη, παίρνει την ανεμοζάλη.

·         Όρνιθα το Γενάρη, κέφαλος τον Αλωνάρη.

·         Σ' όσους μήνες έχουν «ρο», μπάνιο με ζεστό νερό.

·         Τ' Αλωναριού τα μεσημέρια , και του Γεναριού οι νύχτες.

·         Τ' Αυγούστου και του Γεναριού, τα δυο χρυσά φεγγάρια.

·         Το Γενάρη κόβε ξύλα και φεγγάρι μην κοιτάζεις.

·         Το Γενάρη το ζευγάρι διάβολος θε να το πάρει.

·         Το Γεναριάτικο φεγγάρι είναι για κλάδο.

·         Το χιόνι του Γενάρη κοπριά, του Μάρτη φωτιά.

·         Τον Γενάρη κλάδευε και τον Φλεβάρη απόσκαφτε.

·         Τον κακό Γενάρη το κασόνι έχει τη χάρη.

·         Του Αυγούστου και του Γεναριού το φεγγάρι φωτάει σαν ημέρα.

·         Του Γενάρη οι ξαστεριές του Αυγούστου οι συννεφιές το ίδιο πράμα είναι.

·         Του Γενάρη το ζευγάρι διάβολος θε να το πάρει.

·         Του Γενάρη το φεγγάρι ήλιος της ημέρας μοιάζει.

·         Του Γενάρη το φεγγάρι λάμπει σαν μαργαριτάρι.

·         Του Γενάρη το φεγγάρι παρά λίγο μέρας μοιάζει.

·         Του Γενάρη το φεγγάρι παρά ώρα να 'ναι μέρα.

·         Του Γενάρη το φεγγάρι την ημέρα σιγοντάρει.

·         Του Γενάρη το φεγγάρι, πάρα λίγο να 'ναι μέρα.

·         Του Γεναριού η καλοκαιριά όλα τα δέντρα τα γελά.

·         Του Γεναριού το φεγγάρι είναι σαν του Αλωνάρη.

·         Τυρί μαλλί τον Αύγουστο κι αγγούρια τον Γενάρη.

·         Τώρα το μεσοχείμωνο ζητάει κι η γριά ξυλάγγουρα.

·         Φάε βετούλι τον Γενάρη και γίδα τον Αλωνάρη.

·         Χαρά στα Φώτα τα στεγνά και τη Λαμπρή βρεμένη.

·         Χιόνι πέφτει το Γενάρη, χαρές θα 'ν' τον Αλωνάρη.

·         Χιόνια του Γενάρη, χαρές του Αλωνάρη.

·         Χιονίζει ο Γενάρης, ξεψυχάει ο γαϊδουριάρης.

Φεβρουάριος

·         Άγιε Πολύκαρπε βόηθα το σπόρο να φυτρώσει και να πολυκαρπίσει.

·         Άμα αγκιάξει ο Κουτσοφλέβαρος το πόδι του, θα μας χώσει στα χιόνια.

·         Αν δεν βγει ο Φλεβάρης δεν μπαίνει ο Μάρτης.

·         Αν της Υπαπαντής δεν φανεί ο ήλιος, θα βρέχει 40 ημέρες. Αν φανεί θα έρθει καλή χρονιά.

·         Άσπρος Φλεβάρης, χαρούμενος ο χωραφιάρης.

·         Γενάρη γέννα το παιδί, Φλεβάρη, φλέβισέ το.

·         Γενάρη και Φλεβάρη καταβολάδα και ξινάρι.

·         Γενάρης με τα κρούσταλλα, Φλεβάρης με τα χιόνια.

·         Γεναριάτικο αρνί και Φλεβαριάτικο κατσίκι.

·         Ζεστός Φλεβάρης, το Πάσχα κρύο.

·         Η Παπαντή διώχνει τις γιορτές με τ' αντί.

·         Θύμωσε ο Φλεβαράκης, πλάκωσε ο χιονάκης.

·         Κάλλιο Μάρτης με παλούκια παρά Φλεβάρης με μπουμπούκια.

·         Καλοκαιριά της Υπαπαντής, Μαρτιάτικος Χειμώνας.

·         Κύριε ελέησον, Φλεβάρη, και στο χάλκωμα με βάνεις [δηλ. από το κρύο μπαίνω να ζεσταθώ μέσα στο καζάνι]

·         Ο μήνας Φλεβάρης ή τις φλέβες (του νερού) ανοίγει ή τις φλέβες κλείνει.

·         Ο Φλεβάρης αν θυμώσει, μες στο χιόνι θα μας χώσει.

·         Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίζει του Καλοκαιριού μυρίζει κι αν τις φλέβες του ανοίξει, θε να κάψει να φλογίσει.

·         Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίζει του Καλοκαιριού μυρίζει, κι αν αλήθεια φλογίσει πόσους σκύλους θα ψοφήσει.

·         Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίζει, πάλι ή άνοιξη μυρίζει μα κι αν τύχη να θυμώσει, μες στα χιόνια θα μας χώσει.

·         Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει καλοκαίρι θα μυρίσει κι άμα πει και θυμώσει μέσ' τα χιόνια θα μας χώσει.

·         Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει καλοκαίρι θα μυρίσει, μ' αν τις φλέβες του ανοίξει ξεροπήγαδα γιομίζει.

·         Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει.

·         Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει, μα κι αν δώσει, μες στο χιόνι θα μας χώσει.

·         Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, πάλι άνοιξη θ' ανθίσει. Μα αν κάμει και πεισμώσει, μες τα χιόνια θα μας χώσει.

·         Ο Φλεβάρης κι αν χιονίσει, πάλι άνοιξη θ' ανθίσει.

·         Ο Φλεβάρης φλέβες ανοίγει και πόρτες σφαλάει.

·         Ο Φλεβάρης με νερό, κουτσός μπαίνει στο χορό.

·         Ό,τι έφτιασε ο Φλεβάρης έχει ο Αλωνάρης.

·         Ό,τι ημέρα κάμει της Παπαντής, θα την κάνει σαράντα μέρες.

·         Παπαντή καλοβρεμμένη, η κοφίνα γεμισμένη.

·         Παπαντούλα βροχερή και τ' αλώνια σαν σωροί».

·         Παπαντούλα χιονισμένη, και τ' αμπάρια γιομισμένα.

·         Σου 'πανε Φλεβάρη βρέξε και λησμόνησες να πάψεις.

·         Στα μαλακά Φλεβάρη μου και έχει ο Θεός.

·         Στις δέκα εφτά του Φλεβάρη θα ζεσταθεί το νύχι του βοδιού [δηλ. αρχίζει να ζεσταίνει ο καιρός]

·         Στις δεκαπέντ' από Φλεβάρη βαρεί το άλογο ποδάρι.

·         Τα γέρικα γαϊδούρια Φλεβάρη ψοφάνε.

·         Τα έκανε ο Φλεβάρης κι έσκασε ο Μάρτης.

·         Τα χιόνια του Φλεβάρη, βγάζουν τον Μάρτη παλικάρι.

·         Τα χρέη του Φλεβάρη, ο Μάρτης τα πλερώνει.

·         Την Τυρινή και των Βαγιών μπαίνει ο διάβολος στο γιαλό.

·         Της Κρεατινής τα κομμάτια τα τρώει η Τυρινή και της Τυρινής τα σκυλιά.

·         Το Φλεβάρη μη φυτέψεις, ούτε να στεφανωθείς, Τρίτη μέρα μη δουλέψεις, Σάββατο μη στολιστείς.

·         Τον Γενάρη κλάδευε και τον Φλεβάρη απόσκαφτε.

·         Τον κακό Φλεβάρη ψοφούν οι λύκοι απ' την πείνα.

·         Τον καλό τον Φλεβαράκη σκάρισε τ' αρνάκι.

·         Τον ξερό Φλεβάρη, σου παίρνει ο διάβολος το γαλάρι.

·         Τον Φλεβάρη ανοίγουνε οι φλέβες.

·         Τον Φλεβάρη τον καλό ανοίγει η γης από το νερό.

·         Του Άη Τρυφώνου μην δουλέψεις και τα χέρια σου κλαδέψεις.

·         Του Φλεβάρη είπαν να βρέξει και λησμόνησε να πάψει.

·         Του Φλεβάρη το κριθάρι του Μάρτη το κατσίκι.

·         Τρεις τα γέννα, τρεις τη Φώτα κ' έξι τα μεγάλα Πάσχα.

·         Υπαπαντή καλοβρεγμένη, η κοφίνα γιομισμένη.

·         Φλέβαρε – κουτσοφλέβαρε, καταραμένε μήνα, το έκανες το παράκανες με πέθανες απ' την πείνα.

·         Φλεβάρη κουτσοφλέβαρε καταραμένε μήνα, μας χιόνισες, μας απόπειρες, μας έλιωσες στην πείνα.

·         Φλεβάρη μήνα κοίταγε ήλιο και φεγγάρι, πάρε και γνώμη από αστρί και κάνε ό,τι βγάλει.

·         Φλεβάρη το 'πες, Φλεβάρη το 'κανες.

·         Φλεβάρη, φλέβες (νερού) μ' άνοιξες.

·         Φλεβάρης, κουτσοφλέβαρος, έρχεται κούτσα κούτσα, όλο νερά και λούτσα.

·         Φλεβάρης κουτσοφλέβαρος, και του τσαπιού ο μήνας.

·         Φοβήθηκε ο παπάς τον Νοέμβρη και ο Δεσπότης τον Φλεβάρη.

·         Φυλάξου από τον διάβολο κι από Φλεβαριάτικο κρύο.

·         Χιόνι το Φλεβάρη βάνει στάπα στο κελάρι.

·         Χιόνι Φλεβαριάτικο, αλώνι αβερτιάτικο.

·         Χιόνια του Φλεβαριού, χρυσάφι του Καλοκαιριού.

.